Οι διατροφικές διαταραχές εμφανίζονται τα τελευταία χρόνια σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό, δημιουργώντας έντονο προβληματισμό για τα αίτια και την αντιμετώπιση τους. Πρόκειται για διαταραχές στη σχέση του ατόμου με την τροφή. Οι διαταραχές αυτές συχνά οδηγούν σε μεγάλη αύξηση ή μείωση του βάρους του. Σε κάθε περίπτωση, έχουν σοβαρές παθολογικές επιπτώσεις στον οργανισμό του.
Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ψυχιατρική Ομοσπονδία (American Psychiatric Association), οι διατροφικές διαταραχές είναι οι ακόλουθες πέντε:
Το υπόβαθρο των διατροφικών διαταραχών είναι καθαρά ψυχολογικό. Αν και κληρονομικοί και γενετικοί παράγοντες σχετίζονται με διατροφικές διαταραχές, οι τελευταίες πάντα συνυπάρχουν με ψυχολογικά προβλήματα (κατάθλιψη, άγχος, κοινωνική φοβία, ιδεοληπτική διαταραχή) τα οποία τρέφουν και από τα οποία τροφοδοτούνται. Τα άτομα με διατροφικές διαταραχές έχουν, ουσιαστικά, μια προβληματική σχέση με το φαγητό. Καταπιεσμένα συναισθήματα, φόβοι, αρνητικές εμπειρίες, δυσκολίες της καθημερινότητας αντιμετωπίζονται είτε μέσω της υπερβολικής κατανάλωσης ή και αντίθετα μέσω της στέρησης φαγητού. Δεν είναι τυχαίο πως οι διατροφικές διαταραχές κάνουν την εμφάνισή τους κυρίως σε εφήβους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αφορούν και στον ενήλικο πληθυσμό.
Οι διατροφικές διαταραχές αποτελούν πολύ σοβαρές καταστάσεις που απαιτούν άμεση και έγκαιρη αντιμετώπιση. Επιδρούν στη ψυχολογική κατάσταση του ατόμου και επηρεάζουν τις κοινωνικές σχέσεις και την προσωπική ζωή του. Παράλληλα, δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στον οργανισμό που μπορεί να οδηγήσουν έως και το θάνατο.
Η αντιμετώπιση τους είναι δύσκολη και απαιτεί ολιστική προσέγγιση. Έτσι, προτείνεται ένα παράλληλο θεραπευτικό πρόγραμμα πάνω στο οποίο θα συνεργάζεται μια ομάδα επαγγελματιών διαφόρων ειδικοτήτων. Η ομάδα αυτή ιδανικά πρέπει να αποτελείται από ψυχολόγο/ψυχίατρο, γιατρό, διαιτολόγο και δάσκαλο φυσικής αγωγής.
Η αντιμετώπιση των ψυχολογικών πτυχών των διαταραχών αυτών είναι εξίσου σημαντική με την αποκατάσταση της γενικότερης σχέσης του ατόμου με την τροφή. Έτσι, η συμβολή ενός διαιτολόγου-διατροφολόγου είναι απολύτως απαραίτητη. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο πως ένας έμπειρος διαιτολόγος είναι σε θέση να διακρίνει πρώιμα σημάδια κάποιας διατροφικής διαταραχής, παίρνοντας απλά το ιστορικό του ασθενούς. Η υιοθέτηση ενός ισορροπημένου προγράμματος διατροφής είναι καίριας σημασίας. Με τον τρόπο αυτό, αναπληρώνονται τα θρεπτικά συστατικά που συνήθως λείπουν πλήρως από τον οργανισμό και διαμορφώνονται/αποκαθιστώνται υγιείς διατροφικές συνήθειες.
Η εξειδικευμένη διαιτολόγος Αναστασία Μανούρη παρέχει ολοκληρωμένες και άρτιες υπηρεσίες αντιμετώπισης διατροφικών διαταραχών. Στόχος της είναι η αποκατάσταση της υγιούς σχέσης του ατόμου με το φαγητό. Μέσω εξατομικευμένων, ισορροπημένων προγραμμάτων διατροφής, αναλαμβάνει να επαναφέρει τη διατροφική ισορροπία στο σώμα του ατόμου που βρίσκεται αντιμέτωπο με κάποια διατροφική διαταραχή. Παράλληλα, μεριμνά για τη διατροφική εκπαίδευση και καθοδήγηση του, ώστε η σωστή διατροφή να γίνει ξανά μέρος της καθημερινότητας του. Προσφέρει αμέριστη ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική τόσο στον ίδιο τον ασθενή όσο και στο οικογενειακό του περιβάλλον. Τέλος, πρωταρχικός στόχος της είναι η από κοινού συνεργασία με άλλους επαγγελματίες, προκειμένου η αντιμετώπιση της διαταραχής να είναι ολιστική.
Οι διατροφικές διαταραχές συνοδεύονται τόσο από σωματικά όσο και από ψυχολογικά συμπτώματα. Η αύξηση ή η μείωση του βάρους αποτελεί ένα από αυτά. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι αποκλείεται το βάρος να παραμένει φυσιολογικό. Ανάλογα με το είδος της διατροφικής διαταραχής, η συμπτωματολογία είναι διαφορετική. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, συνυπάρχουν ψυχολογικές διαταραχές ενώ η κατανάλωση της τροφής είναι προβληματική.
Υπάρχουν ειδικά θεραπευτικά εργαλεία και εξειδικευμένοι τρόποι αξιολόγησης για τον εντοπισμό κάποιας διατροφικής διαταραχής. Ένας έμπειρος διαιτολόγος-διατροφολόγος ακολουθεί συγκεκριμένες διαδικασίες για την αξιολόγησης μιας ενδεχομένης διαταραχής στην πρόσληψη τροφής.